અહલ્યાનો ઉદ્ધાર

વિશ્વામિત્રજીની વાત સાંભળીને લક્ષ્મણની સાથે રામચંદ્રજી પણ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. તેઓ કહેવા લાગ્યા - 'બ્રાહ્મણ !તમે ગંગાજીના સ્વર્ગમાંથી ઉતરીને સમુદ્ર ભરવાની આ અદ્ભુત વાર્તા કહી. મારી આ રાત લક્ષ્મણ સાથેની આસુંદર વાર્તા વિશે વિચારતી વખતે એક ક્ષણની જેમ પસાર થઈ ગઈ.

ત્યારપછી, જ્યારે વિશ્વામિત્રજી સ્પષ્ટ સવારે તેમની દિનચર્યામાંથી નિવૃત્ત થયા, ત્યારે રામચંદ્રજી તેમની પાસે ગયા અને કહ્યું - 'મુનિવર! રાત વીતી ગઈ છે, હવે આપણે મહાન પુણ્યની નદી ભાગીરથીને પાર કરવી જોઈએ. સદા પુણ્ય કર્મો કરવા તત્પર રહેતા ઋષિમુનિઓની આ હોડી હાજર છે. તેના પર એક સુખદ આસન ફેલાયેલું છે. તમે આ કિનારે બેઠા છો એ જાણીને

ઋષિમુનિઓએ મોકલેલી આ હોડી ખૂબ વેગથી અહીં આવીછે. રામચંદ્રજીના શબ્દો સાંભળ્યા પછી, વિશ્વામિત્રજીએ સૌપ્રથમ રામ-લક્ષ્મણને ઋષિઓ સાથે પાર કરાવવામાં મદદ કરી.ત્યારપછી તેઓ પોતે ઉત્તર કિનારે પહોંચ્યા અને ત્યાં રહેતા ઋષિઓનું અભિવાદન કર્યું. તે સમયે ગંગાના કિનારે બધા રોકાઈ ગયા અને વિશાલના નામની પુરીનીસુંદરતા જોવા લાગ્યા. તે શહેર ખૂબ જ દિવ્ય અને સુંદર હતું અને તેની ભવ્યતાથી સ્વર્ગને પણ હરાવી રહ્યું હતું.

ઋષિ વિશ્વામિત્ર તરત જ રામ અને લક્ષ્મણ સાથે પુરી તરફ ગયા અને ત્યાં એક રાત રોકાયા પછી બધા મિથિલા તરફ ચાલ્યા ગયા. મિથિલા પહોંચીને જનકપુરીનું સુંદર સૌંદર્ય જોઈને બધા મહર્ષિઓ તેની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા.

રામચંદ્રજીએ જોયું કે મિથિલાના બગીચામાં એક વૃદ્ધાશ્રમછે, જે ખૂબ જ સુંદર હોવા છતાં, ઉજ્જડ દેખાતો હતો.આપે. તેને જોઈને તેણે ઋષિવિશ્વામિત્રને પૂછ્યું -'મહર્ષે ! આ કેવું સ્થાન છે? તે આશ્રમ જેવું લાગેછે, પરંતુ અહીં એક પણ સાધુ દેખાતો નથી. મારે

જાણવું છે કે ભૂતકાળમાં અહીં કોનો આશ્રમ હતો?'રામનો પ્રશ્ન સાંભળીને મહામુનિ વિશ્વામિત્રજીએ કહ્યું- "રઘુનંદન! પ્રાચીનકાળમાં અહીં મહાત્મા ગૌતમનો આશ્રમ હતો. તે સમયે આ સ્થાન ખૂબ જ દિવ્ય લાગતું હતું. દેવતાઓ પણ તેની પૂજા કરતા હતા. મહર્ષિ ગૌતમ તેમની પત્ની સાથે

અહીં તપસ્યા કરતા હતા. અહલ્યા. તેણે આ આશ્રમમાં ઘણા વર્ષો વિતાવ્યા છે. એક સમયે ગૌતમજી આશ્રમમાંથી બીજે ક્યાંક ચાલ્યા ગયા હતા. તેમની ગેરહાજર હોવાનું જાણીને

ભગવાન ઈન્દ્રએ મુનિકાનો વેશ ધારણ કર્યો અને અહલ્યા પાસે જઈનેકહ્યું - 'સુંદર, હું ઈચ્છું છું. તમે મળવા માટે.' અહલ્યા પણ તેની બુદ્ધિમાં મુકાઈ ગઈ.તેણે ઋષિના વેશમાં ઈન્દ્રને ઓળખી લીધો અને જિજ્ઞાસાથી તેનો પ્રસ્તાવ સ્વીકારી લીધો.આરીતે જ્યારે ઈન્દ્ર અહલ્યાને મળ્યા પછી ઝૂંપડીમાંથી બહાર આવ્યો ત્યારે તેણે ખૂબ જ ઉતાવળથી ભાગવાનો પ્રયાસશરૂ કર્યો.

ગૌતમના આગમનની અપેક્ષા.તે દરમિયાન તેણે આશ્રમમાં મહાન ઋષિ ગૌતમને જોયા.તેઓ પ્રવેશ કરી રહ્યા છે.તેઓએ પોતાના હાથમાં સમિધા અને કુશા પકડી રાખી હતી.તેમનું તેજ અગ્નિની જેમ ઝળહળતું હતું.દેવરાજ ઈન્દ્ર તેમની સામેજોવા લાગ્યા કે તરત જ ભગવાન ઈન્દ્ર. ભયથી કંપી ઉઠ્યોઅને તેનું મુખ ઉદાસ થઈ ગયું.દુષ્ટ ઈન્દ્રને મુનિકાના વેશમાંજોઈને સદાચારી ઋષિ ગૌતમજી ગુસ્સે થઈ ગયા.તેમણે ગુસ્સામાં કહ્યું - 'હે મૂર્ખ, તેં મારું રૂપ ધારણ કર્યું છે.કારણ કે તમે આ પાપી કૃત્ય કર્યું છે, તમે નિષ્ફળ થશો(અંડકોષ વિના).'

જ્યારે મહાત્મા ગૌતમે ગુસ્સામાંઆ કહ્યું, તે જ ક્ષણે ઈન્દ્રના બંને અંડકોષ પૃથ્વી પર પડ્યા. ઈન્દ્રને આ રીતે શ્રાપ આપ્યા પછી ગૌતમે પણ તેનીપત્નીને શાપ આપ્યો - 'તું દુષ્ટ સ્ત્રી! તમે પણ હજારો વર્ષો સુધી માત્ર હવા પીને કે ઉપવાસ કરીને અહીં રાખમાં પડ્યા રહેશો. તે આ આશ્રમમાં તમામ જીવો માટે અદ્રશ્ય રહીને નિવાસ કરશે. જ્યારે દશરથ કુમારરામ આ ભયંકર વિશ્વમાં પ્રવેશ કરશે, તે સમયે તમે શુદ્ધ હશો. તેમને આતિથ્ય આપવાથી તમારા લોભ, આસક્તિ વગેરે દોષો દૂર થઈ જશે અને તમે

તમારા પહેલાના શરીરમાં ખુશીથી મારી પાસે પાછા આવશો.' એમ કહીને,તેજસ્વી ગૌતમ આ આશ્રમ છોડીને હિમાલયની સુંદર તળેટીમાં ગયા અને તપસ્યા કરવા લાગ્યા, સિદ્ધ ચરણોની સેવા કરી. રઘુનંદન! તમે ખૂબ તેજસ્વી છો, સદાચારી મહર્ષિ ગૌતમના આ આશ્રમમાં જાઓ અને મહાન દેવી બનો.અહલ્યાને બચાવો.' આ સાંભળીને રામ લક્ષ્મણ સાથેવિશ્વામિત્ર સામે આશ્રમમાં પ્રવેશ્યા. ત્યાં જઈને તેણે જોયું કે ખૂબ ભાગ્યશાળી અહલ્યા તેની તપસ્યાથીઝળહળી રહી છે.

ગૌતમના શ્રાપને કારણે કોઈપણ જીવ માટે અહલ્યાને રામચંદ્રજીના દર્શન પહેલાં જોવું મુશ્કેલ હતું. હવે જ્યારે રામના દર્શન કર્યા પછી તેનો શ્રાપ સમાપ્ત થયો, ત્યારે તે બધાને દેખાઈ ગઈ. તે સમયે રામ અને લક્ષ્મણે ખૂબ જ આનંદથી તેના બંને ચરણ સ્પર્શ કર્યા. મહર્ષિ ગૌતમના શબ્દોને યાદ કરીને અહલ્યાએ ખૂબ જ સાવધાની સાથે ભેગા થઈને બંને ભાઈઓનું અર્ઘ્ય વગેરે સાથે સ્વાગત કર્યું.ભગવાન રામે પણ શાસ્ત્રીય પદ્ધતિ પ્રમાણે અહલ્યાનું આતિથ્યસ્વીકાર્યું. તે સમયે દેવતાઓના રણશિંગડા વાગ્યા અને આકાશમાંથી ફૂલોનો વરસાદ થવા લાગ્યો.અહલ્યાએ તેની તપસ્યાના બળથી શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કર્યું -

આ જોઈને બધા દેવતાઓ તેની સ્તુતિ કરવા લાગ્યા.